Οι θέσεις μας για την μετανάστευση της εποχής μας.

Οι θέσεις μας για την μετανάστευση της εποχής μας.

Πολυπολιτισμός σημαίνει γκέτο.

Τα γκέτο, μικρογραφίες των εθνών στα στενά γεωγραφικά πλαίσια του κράτους, απομονώνονται το καθένα στο δικό του στόχο και συμφέρον, παρά ενώνονται από τη δημοκρατία. ´Η για να το πούμε αλλιώς ακριβώς η δημοκρατία δίνει στο γκέτο το όπλο για την επίτευξη του στόχου του. Ο οποίος κάλλιστα μπορεί να είναι αντίθετος από αυτόν του εθνικού κράτους εις το οποίο φιλοξενείται. Στην Ελλάδα επί του παρόντος δημιουργείται πρόβλημα όταν μετανάστης μαθητής επίκειται να κρατήσει ελληνική σημαία. Φαντάζεσθε στο άμεσο μέλλον τι μπορεί να συμβεί όταν μετανάστες με πολιτικά δικαιώματα θελήσουν αντί της ελληνικής να υψώσουν στις ελληνικές παρελάσεις την σημαία της χώρας τους; (και θα έχουν αυτό το δικαίωμα στα πλαίσια της πολυπολιτισμικότητας, των ίσων δικαιωμάτων κλπ. να το κάνουν ). Η Ελλάδα θα διχαστεί στους «προοδευτικούς» που θα είναι υπέρ της σημαίας τους και τους «συντηρητικούς» που θα είναι κατά. Στο τέλος θα υπάρξει ίσως συμβιβασμός να μην υψώσει κανένας καμία σημαία. Έτσι η Ελλάδα θα υποστείλει στο έδαφός της τη σημαία της. Κέρδος θα πουν μερικοί. Αν ήταν μόνο αυτό…

Όλα αυτά είναι θέματα που απαιτούν σκέψη και λεπτές διακρίσεις. Οι Έλληνες αριστεροί είναι υποχρεωμένοι (απέναντι στην ιστορία για να καταλαβαινόμαστε) να προχωρήσουν τάχιστα στην κριτική της ιδεολογίας αν δεν θέλουν να παραμείνουν ουραγοί και ασυνείδητοι βοηθοί του πολυεθνικού κεφαλαίου και της αυτοκρατορικής λογικής των ΗΠΑ.

Η φράση «ομαλή ένταξη» ή «ενσωμάτωση» των μεταναστών χρησιμοποιείται κατά κόρον σε όλες τις διαβουλεύσεις των υπευθύνων όπως και τις κινητοποιήσεις των ακτιβιστών. Πολλοί ερμηνεύουν την «ομαλή ένταξη» ως πολιτιστική αφομοίωση των μεταναστών στον Ελληνισμό! Δεν είναι καθόλου έτσι τα πράγματα: «Το άρθρο 66 του αναθεωρημένου πλέον μεταναστευτικού νόμου θεωρεί ως γνώμονα της κοινωνικής ένταξης των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν στην Ελλάδα τη διατήρηση της διαφορετικότητας και της πολιτισμικής τους ιδιαιτερότητας (!)». «Αποποιείται η Ελλάδα της…ενσωμάτωσης και στοχεύει πανηγυρικά στην κοινωνική ένταξη ως συνύπαρξη και αρμονική συμπόρευση πολιτισμικών ετεροτήτων». Η επιστροφή, έστω και αποσπασματική, στην αντίληψη του Ελληνισμού ως εξωστρεφούς κοσμοπολιτισμού δεν μπορεί παρά να δημιουργεί αισθήματα αισιοδοξίας» (Νίκος Δένδιας - βολευτής της Νέας Δημοκρατίας- και μέλος της επιτροπής μετανάστευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης. «Ο νέος νόμος για τους μετανάστες», «Το Βήμα» 7 Αυγούστου 2005-βάζω και ημερομηνία για να καταλάβετε πως δημιουργεί η Δύση τις μελλοντικές μαριονέτες ηγέτες της- Είναι προφανές ότι εδώ έχουμε ένα αυθεντικό δείγμα λόγου «υπερεθνικής ελίτ».) .

Μόνο με πολιτιστικές ετερότητες με διαφορετικά έθνη με τις σημαίες τους θα μοιραστούμε την εθνική μας επικράτεια, κι αυτό υπό όρους ισότητας. Οι ξένοι αυτοί, στο βαθμό που θα έχουν πολιτικά δικαιώματα δε θα ανεχθούν οιαδήποτε προνόμια των Ελλήνων στη χώρα που ακόμα λέγεται Ελλάδα. Θα βρίσκονται στους δήμους, στο κοινοβούλιο, το στρατό και την αστυνομία. Αν Έλληνες διαφωνήσουν με το ξεπούλημα αυτό, θα βρουν απέναντί τους την έννομη τάξη.(«Εκχέει έτσι η μικρή Ελλάδα μια πρωτοφανή εξωστρέφεια, μία λαμπρή απάντηση στα ξενοφοβικά σύνδρομα που μάχονται, με σαφή στήριξη μεγάλων πληθυσμιακών μαζών να αλώσουν την έννομη τάξη και να κατατμήσουν την κοινωνική ζωή…»-Περαιτέρω εμπνευσμένα σχόλια του νέου νόμου περί αλλοδαπών του βολευτή Νίκου Δένδια -«Το Βήμα» 7 Αυγούστου 2005).

Στην εκρηκτική μωσαϊκή κοινωνία του πολυπολιτισμού οι εθνοτικές κοινότητες δεν διεκδικούν ένταξη και αφομοίωση, αλλά ομαδικά δικαιώματα, κάθε κοινότητα εναντίον της άλλης. Το οικουμενικό δημοκρατικό σύστημα παραμένει μόνο κατ’όνομα. Η ισονομία των πολιτών χάνει το περιεχόμενό της, οι πολίτες εξωθούνται σε συσσωματώσεις με βάση «κοινοτικά» στοιχεία, όπως θρησκεία, έθνος, φυλή, πολιτισμός.

Όχι «αρμονική συμπόρευση» πολιτισμικών ετεροτήτων είναι λοιπόν το μέλλον μας, αλλά πόλεμος όλων εναντίον όλων, και καταστολή. Οι κάμερες που παρακολουθούν τις κινήσεις μας στους δρόμους σήμερα, η άρση του απορρήτου των τηλεπικοινωνιών, οι αντιτρομοκρατικοί νόμοι, η μελλοντική ενδεχόμενη ίδρυση σωμάτων πραιτωριανών αποτελουμένων από ξένους με παράδοση στα παραστρατιωτικά επαγγέλματα, η δικτατορία (στο όνομα της Δημοκρατίας) είναι το μέλλον μας. Με την απώλεια του εθνικού χαρακτήρα του κράτους και τη συγκυριαρχία των ξένων επί των εθνικών εδαφών θα χαθούν και οι ελευθερίες των Ελλήνων.

Το πολυπολιτισμικό κράτος είναι μαφιόζικο κράτος. Η παγκοσμιοποίηση προβλέπει μεγάλες μετακινήσεις εξαθλιωμένων μαζών κατά τις επιταγές του πολυεθνικού κεφαλαίου. Ως γνωστόν η δημιουργία εφεδρικού στρατού εργατών συμπιέζει τις αμοιβές και τα λοιπά δικαιώματα των εργαζομένων. Ο ίδιος ο Μαρξ είχε μιλήσει για τη μετανάστευση ως όπλο του Κεφαλαίου τον προπερασμένο αιώνα. Όμως η σύγχρονη παγκοσμιοποίηση δεν σταματάει εκεί. Με τα συνθήματα της «ένταξης» των μεταναστών ή της «πολυπολιτισμικότητας», των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και της «ισότητας» διαρρηγνύει τον κοινωνικό ιστό των κοινωνιών που είναι οργανωμένος γύρω από τους κοινούς θεσμούς, προγόνους, ιστορία, γλώσσα, θρησκεία. Η βίαιη σύμμειξη ετερογενών φυλών και πολιτισμών που ξαφνικά καλούνται να ζήσουν μαζί επειδή το θέλησε μία τυφλή οικονομική αναγκαιότητα είναι ένα σοκ που δοκιμάζει στο έπακρον την αντοχή των εθνών. Τα ίσα δικαιώματα πάλι, εκεί που δεν υπάρχει ομοιογένεια και ομογένεια της κοινότητας, αλλά ούτε συγκεκριμένος αριθμός μελών, οδηγούν λόγω ελλείψεως κοινών στόχων στην κατάλυση της δημοκρατίας .Όταν όμως η δημοκρατία καταλυθεί, τι απομένει; Η δικτατορία.

Η κάθε εθνότητα, ως ζωντανός οργανισμός, επιδιώκει την αυτοσυντήρησή της . Δεν εγκαταλείπει εύκολα συλλογικές μνήμες, ήθη, έθιμα, θρησκεία, γλώσσα. Ούτε είναι επιθυμητό να εξαφανίζονται οι εθνότητες, δηλαδή η ποικιλομορφία, ο πλούτος των εκφάνσεων του ανθρώπινου πνεύματος. Ούτε οι γλώσσες. Η πλύση εγκεφάλου δια της παιδείας που πρωτίστως επηρεάζει την εύπλαστη νεολαία και δευτερευόντως τον λοιπό πληθυσμό, παρά ταύτα δεν επαρκεί για την άμεση επιτυχία του πειράματος της εθνοκτονίας σε μία χώρα, εφόσον θα παρέλθουν πολλά χρόνια έως ότου η νέα «κοσμοπολίτικη» νεολαία γίνει εξουσία. Για να συντελεστεί η μετάλλαξη του εθνικού κράτους σε πολυεθνικό, πρώτα από όλα είναι αναγκαίο να δημιουργηθούν τετελεσμένα γεγονότα, όπως είναι ο εποικισμός της εθνικής επικράτειας από εκατομμύρια αλλοδαπών. Και μόνο μία εκτεταμένη συνομωσία στο κέντρο του κρατικού μηχανισμού μπορεί να επιφέρει την μετάλλαξη ή και την εξαφάνιση του Κράτους-έθνους πιο γρήγορα.

Εμείς δεν θέλουμε να κατακτήσουμε την ιστορία και την παράδοση με τον πιο αυθεντικό τρόπο. Θέλουμε ν’ αλλάξουμε την ιστορία και την παράδοση. Αν δεν τα καταφέρουμε, θα έχουμε τουλάχιστον συμβάλει στην εκπλήρωση αυτού του σκοπού απ’ τους επόμενους. Αυτούς που θα συνεχίσουν την πορεία, σπρωγμένοι από την ανάγκη και όχι από ακαδημαϊκό ενδιαφέρον για την ιστορία και την παράδοση.

Δεν κοιτάμε ποτέ στο παρελθόν παρά μόνο για ν’ αναζητήσουμε ιστορικές αναλογίες και να φτάσουμε σε απαντήσεις, σχετικά με προβλήματα που μας βασανίζουν στο παρόν. Νομίζω ότι μόνο έτσι έχει και νόημα ν’ ασχολείται κανείς με την ιστορία. Απ’ το παρόν στο παρελθόν.

Το ανάποδο έχει ενδιαφέρον μόνο για ακαδημαϊκούς, για όσους θέλουν ν’ αποκτήσουν γνώσεις, για τις γνώσεις, χωρίς κανένα πρακτικό σκοπό, έτσι όπως τον εννοούμε εμείς. Γιατί βέβαια και το να αποκτήσεις αναγνώριση απ’ τους τροφίμους του ακαδημαϊκού στάβλου μπορεί να είναι πολύ σημαντικός στόχος για κάποιους. Θα έπρεπε όμως να γνωρίζουν ότι στον «επαναστατικό» (λες και υπάρχει κι’ άλλος) μαρξισμό δεν υπάρχουν κατά παράδοση θέσεις, που «υιοθετούνται» μια για πάντα και μας απαλλάσσουν απ’ τον κόπο να σκεπτόμαστε. Ο μαρξισμός δεν έχει τίποτε κοινό με την δογματική θεολογία. Συνεπώς ο μαρξιστής δεν ανατρέχει στα έργα των κλασικών που μπορεί να γράφτηκαν πριν ένα ή δύο αιώνες για να βρει έτοιμες συνταγές για το σήμερα. Αυτό το κάνουν μόνο όσοι θέλουν να σερβίρουν την ιμπεριαλιστική προπαγάνδα σε «μαρξιστικό» περιτύλιγμα. Η ουσία αυτών των κλασικών έργων βρίσκεται στην διαλεκτική-υλιστική μέθοδο των συγγραφέων τους. Και αυτό σημαίνει ότι οι θέσεις των «μαρξιστών επαναστατών» κάθε φορά προκύπτουν απ’ την εφαρμογή της διαλεκτικής-υλιστικής μεθόδου στην ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μόνο η εξαιρετική φτώχεια αναγκάζει τους ανθρώπους να εγκαταλείπουν την πατρίδα, ότι οι καπιταλιστές εκμεταλλεύονται με την μεγαλύτερη ασυνειδησία τους εργάτες-μετανάστες. Αλλά μόνο αντιδραστικοί μπορούν να κλείνουν τα μάτια στην προοδευτική σημασία της σύγχρονης αυτής μετανάστευσης των λαών. Λυτρωμός από το ζυγό του κεφαλαίου δεν υπάρχει και δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την παραπέρα ανάπτυξη του καπιταλισμού, χωρίς την ταξική πάλη στη βάση του καπιταλισμού. Και σ’ αυτήν ακριβώς την πάλη τραβάει ο καπιταλισμός της εργαζόμενες μάζες όλου του κόσμου, αναταράζοντας την μουχλιασμένη κι’ απονεκρωμένη τοπική ζωή, εξαλείφοντας τους εθνικούς φραγμούς και προλήψεις, συνενώνοντας τους εργάτες όλων των χωρών σε τεράστιες φάμπρικες και μεταλλεία της Αμερικής, της Γερμανίας κ.λπ.» «Οι συνειδητοί εργάτες, κατανοώντας ότι είναι αναπόφευκτο και προοδευτικό το σπάσιμο όλων των εθνικών φραγμών που βάζει ο καπιταλισμός, προσπαθούν να βοηθήσουν την διαφώτιση και την οργάνωση των συντρόφων τους που προέρχονται από τις καθυστερημένες χώρες.»

Ο Λένιν στο άνωθεν απόσπασμα μιλάει για «προοδευτική σημασία της σύγχρονης αυτής μετανάστευσης των λαών» θεωρώντας ότι στην συγκεκριμένη φάση λειτουργούσε ως μοχλός ανάπτυξης του καπιταλισμού . Και όπως έλεγε ο «λυτρωμός από το ζυγό του κεφαλαίου δεν υπάρχει και δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την παραπέρα ανάπτυξη του καπιταλισμού, χωρίς την ταξική πάλη στη βάση του καπιταλισμού.»

Μ’ άλλα λόγια θεωρούσε ότι ο καπιταλισμός τραβούσε ακόμα τον δρόμο της ανάπτυξης, τον δρόμο ολοκλήρωσης της ιστορικής του διαδρομής. Και κυρίως είχε υπόψη του τις νέες χώρες που βασίζονταν σε πληθυσμούς μεταναστών, την βόρεια Αμερική, την Αυστραλία και τον Καναδά, και κατ’ εξαίρεση την Γερμανία η οποία εκείνη την εποχή έπαιρνε μετανάστες ενώ την ίδια στιγμή τροφοδοτούσε με μετανάστες τις ΗΠΑ.

Ό Μαρξ με την ίδια λογική θεωρούσε όχι μόνο την μετανάστευση προοδευτική αλλά και την δουλεία των μαύρων στην Αμερική, και εκτιμούσε ότι χωρίς την δουλεία των μαύρων η Αμερική θα είχε μείνει μια πατριαρχική αγροτική χώρα και το διεθνές εμπόριο δεν θα είχε ποτέ φτάσει στα επίπεδα που γνωρίζουμε σήμερα.

Μήπως αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να μεταφέρουμε τούτες τις γνώμες στην εποχή της πιο προχωρημένης παρακμής και σήψης του καπιταλισμού στην εποχή της επαπειλούμενης ολίσθησης στην βαρβαρότητα; Έλεος!!

Δεν υπάρχει καμιά σύγκριση ανάμεσα στην περίοδο που ζούμε τώρα και σ’ αυτή που αναφέρεται ο Λένιν και ακόμα περισσότερο ο Μαρξ. Είναι εξίσου λάθος να συγχύζεται η μετανάστευση των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών με τον λαθραίο και ταυτόχρονα προσχεδιασμένο μεταναστευτικό κατακλυσμό που εκδηλώθηκε απ’ τις αρχές του ’90.

Μετά τον πόλεμο ο καπιταλισμός γνώρισε μια μακρά περίοδο μεγάλης βιομηχανικής επέκτασης και οικονομικής άνθησης. Δημιουργήθηκαν εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας. Ο καπιταλισμός θα ήταν αδύνατο ν’ αναπτυχθεί παραπέρα χωρίς να καλυφθούν οι διαθέσιμες θέσεις εργασίας με τα χέρια που πρόσφερε η μετανάστευση. Μια μετανάστευση που δεν υπήρχε κανένας λόγος να είναι και δεν ήταν λαθραία, αλλά συντεταγμένη μέσω διακρατικών συμφωνιών και συμβολαίων καθορισμένου αριθμού εργατών με συγκεκριμένες εταιρείες.

Στην εποχή που αναφέρεται ο Λένιν η μετανάστευση γινόταν επίσης συντεταγμένα με «ειδικές συμβάσεις εργασίας» που μέσα στ’ άλλα καθόριζαν και το ύψος του εργατικού μισθού. «Γιατί τώρα, σε αντίθεση με τις προαναφερόμενες περιπτώσεις, δεν υπάρχουν «ειδικές» ή άλλες «συμβάσεις εργασίας»;

Και πως να υπάρξουν «συμβάσεις εργασίας» αφού οι μετανάστες τώρα δεν έρχονται ανταποκρινόμενοι στην (ανύπαρκτη) ζήτηση εργατικών χεριών, για να καλύψουν κενές θέσεις εργασίας αλλά για να προστεθούν στις φάλαγγες των ανέργων. Απ’ τις οποίες αποσπώνται μόνο αφού εκτοπίσουν απ’ την παραγωγή κάποιο ντόπιο, αποδεχόμενοι ένα κλάσμα του δικού του μισθού, χωρίς ωράρια, χωρίς τις παροχές που προβλέπει η εργατική νομοθεσία και συχνά χωρίς ασφάλιση. Γι’ αυτό άλλωστε αφήνουν τους μετανάστες να περνούν λαθραία απ’ το παράθυρο, καθώς καμιά κυβέρνηση δεν θέλει να αναλάβει το πολιτικό κόστος μια τέτοιας εγκληματικής πολιτικής και προτιμά να κρύβεται πίσω απ’ το δάχτυλο της. Στην σύγχρονη μετανάστευση η «ειδική σύμβαση» που επιβάλλει στον μετανάστη ένα μεροκάματο πείνας δεν είναι αναγκαία για τους καπιταλιστές αφού έτσι κι’ αλλιώς μόνο η πείνα του εξασφαλίζει το μεροκάματο.

Στις σημερινές συνθήκες είναι ειρωνεία να μιλάει κανείς για «εξίσωση των αμοιβών Ελλήνων και ξένων εργατών προς τα επάνω» . Ούτε καν «προς τα κάτω» μπορεί να υπάρξει εξίσωση. Κι’ αυτό είναι ακόμα χειρότερο αφού ο καθορισμός ενός κατώτατου ορίου στους μισθούς, ενός βασικού μισθού, όπως συνηθίζεται να τον ονομάζουν, είναι και η βάση πάνω στην οποία η εργατική τάξη συγκροτεί τις συνδικαλιστικές της οργανώσεις. Όταν όμως ο κατώτερος μισθός, στον ιδιωτικό τομέα, που μπορεί να είναι αποδεκτός στην πράξη από τον Αλβανό δεν είναι αποδεκτός απ’ τον Έλληνα, ή αυτός που είναι αποδεκτός στην πράξη απ’ τον Πακιστανό δεν είναι αποδεκτός από τον Αλβανό, και πάει λέγοντας, η συνδικαλιστική συσπείρωση γίνεται αδύνατη. Έτσι τα συνδικάτα δεν μπορούν να στρατολογήσουν αλλοδαπούς ενώ εγκαταλείπονται και απ’ τους Έλληνες εργάτες. Μία απ’ τις σοβαρές και αναπόφευκτες συνέπειες αυτής της συγκεκριμένης μετανάστευσης είναι η διάλυση του συνδικαλιστικού κινήματος στον ιδιωτικό τομέα η οποία σιγά-σιγά και μοιραία απλώνεται και στον δημόσιο. Και επειδή τα συνδικάτα είναι ο προθάλαμος για το πέρασμα των εργατών στις πολιτικές τους οργανώσεις, η Αριστερά χάνει την φυσική της επαφή με την εργατική βάση και μεταβάλετε όλο και περισσότερο σε μικροαστικό κίνημα, με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό για την ιδεολογία και την πολιτική της.

Στα πλαίσια της νέας τάξης το αμερικανικό πολιτικό μοντέλο της αποπολιτικοποίησης και αποδιοργάνωσης των ταξικών αντιστάσεων φαίνεται να επιβάλετε με επιτυχία και στην χώρα μας, χάρη και στην συμβολή της «Αριστεράς». Και φυσικά είναι η φτωχολογιά της χώρας που πληρώνει τον λογαριασμό. Οι Έλληνες εργάτες, ειδικά όσοι είναι κάποιας ηλικίας, δεν μένουν μόνο άνεργοι αλλά εξοστρακίζονται οριστικά στο κοινωνικό περιθώριο. Όσα κατακτήθηκαν με αγώνες ενός αιώνα κείτονται τώρα ερείπια. Και φυσικά με την απεριόριστη εισαγωγή όλο και περισσότερων αλλοδαπών η δυστυχία αγκαλιάζει όλο και περισσότερα στρώματα προλεταρίων μαζί και εκτεταμένες ομάδες μεταναστών. Τα ευχέλαια υπέρ της κατ’ ευφημισμόν «ταξικής αλληλεγγύης» ούτε λύση προσφέρουν ούτε καν παρηγοριά. Η παγκοσμιοποίηση της εργατικής δύναμης κάτω απ’ το ιμπεριαλισμό δεν θα μπορούσε να οδηγήσει αλλού παρά στην παγκοσμιοποίηση της αθλιότητας. Κι αυτό, ας μας επιτρέψουν οι «επαναστάτες μαρξιστές» με τις «κατά παράδοση θέσεις» τους να μη το θεωρούμε ούτε «αναπόφευκτο» ούτε «προοδευτικό».

Ας προσθέσουμε σύντομα ότι οι επιπτώσεις της μετανάστευσης (που μας επέβαλαν ξένα κέντρα με τους εγχώριους εγκάθετους τους), δεν περιορίζονται στην απασχόληση, στις κατακτήσεις, και στο επίπεδο ζωής των εργαζομένων, ούτε στην συνδικαλιστική και πολιτική τους οργάνωση. Η μετανάστευση λειτουργεί ταυτόχρονα σα κρουνός χρηματοδότησης, απ’ τις πλάτες των εργαζομένων, της καπιταλιστικής αντεπανάστασης που προωθεί ο ιμπεριαλισμός στα πρώην εργατικά κράτη και κάθε άλλου αντεπαναστατικού καθεστώτος στην περιοχή.

Και παρότι ο πολιτικός κόσμος κάνει πως δεν καταλαβαίνει, το γεγονός είναι ότι δεν πρόκειται καν για μετανάστευση αλλά για ΕΠΟΙΚΙΣΜΟ και επιβολή ενός πολυπολιτισμικού μοντέλου στα πρότυπα των αμερικανικών φυλετικών γκέτο, που στην πραγματικότητα είναι ο τάφος κάθε πολιτισμού και σπορά μειονοτικών αντιθέσεων και συγκρούσεων μέσω των οποίων θα επιδιωχθεί ο εθνικός κατακερματισμός της χώρας , αν στο μεταξύ τα σχέδια αυτά δεν συντριβούν με αγώνες.

 « Πατριωτική Αριστερά ».

(Αναδημοσίευση μετά από είκοσι χρόνια)!!!